In de tentoonstelling Tussengrenzen is een maquette van (voormalig) asielzoekerscentrum Klompjan in Markelo te zien. De maquette is vanaf 1 november 2023 bij Imagine IC voor een ‘Tussenlanding’!
Hoe geven we betekenis aan tijdelijkheid? Aan plekken van verblijf, waarbij tijdelijk voor eenieder die daar is een andere lengte heeft en tijd anders aanvoelt. Waarbij de plek botsende
gevoelens en betekenissen behelst. Waar rouw om het verlies van een oud thuis en het vieren van een nieuw thuis samenkomen. Wat voor ieder anders voelt, anders ingevuld wordt.
Het azc is vaak verbonden met gevoelens van onzekerheid, angst en het verwerken van het trauma van het vertrek. Het zijn moeilijke gevoelens, maar er gebeuren op dit soort plekken ook andere dingen. Er wordt met elkaar geleefd en gerouwd en er ontstaan vriendschappen voor het leven.
In Nederland worden sinds 1987 vluchtelingen opgevangen in asielzoekerscentra. Klompjan was één van de eerste asielzoekerscentra (azc). Het verblijf in een azc verbindt mensen met een
vluchtverleden, maar ook mensen die er werken en omheen wonen. Want een azc staat nooit op zichzelf. Het maakt ‑gewenst of ongewenst- onderdeel uit van een grotere gemeenschap.
Duizenden Nederlanders hebben zo herinneringen aan een tijd die ze doorbrachten in azc’s door het hele land. Een fysiek archief of een plek waar verhalen en objecten samen komen, verteld en gedeeld kunnen worden is er echter niet.
Hoe kunnen mensen met een vluchtelingenachtergrond hun eerste verblijfplaats in Nederland herinneren als er geen sporen meer zijn van deze plek? Hier is een schaalmodel van asielzoekerscentrum Klompjan in Markelo te zien. Het is gebouwd door Karen G. die er woonde met zijn gezin na hun vlucht uit Abchazië. Het is een natuurgetrouwe miniatuurversie van het azc, gemaakt met materialen van het terrein. Azc Klompjan werd in 2012 gesloten en de caravans werden snel daarna verwijderd. Deze maquette herinnert aan een plek die niet langer bestaat. Niet alleen voor de mensen die er gewoond hebben maar ook voor mensen die zich hun eigen
verblijf in een azc herinneren. Daarmee is het voor velen een herinneringsobject. Graag gaan we hierover in gesprek. Hoe ziet herinneren aan verdwenen plekken eruit? En hoe kunnen deze monuments of the mind ook een plek krijgen in het collectieve verhaal?
Maquette
Karen G. bouwde deze maquette in 2012 met materialen die hij vond op het terrein toen hij zelf als asielzoeker in dit azc verbleef. Het verbeeldt een plek die niet meer bestaat, maar die nog steeds waarde en betekenis heeft voor de mensen die er gewoond, gewerkt en omheen gewoond hebben. Het staat symbool voor een ingrijpende periode in het leven van alle nieuwe Nederlanders die ooit asiel aanvroegen.
Om inzicht te krijgen in de betekenis van een azc organiseert Tussenlanding samen met Imagine IC en Museum Arnhem gesprekken met mensen die ooit, nooit en nu in een azc hebben gewoond of wonen.
Deze gesprekken zijn niet bedoeld om het eens te worden of elkaar te overtuigen. In deze gesprekken kijken we met elkaar naar de maquette en delen we onze gevoelens en ervaringen. Daarnaast bouwen we samen aan een groeiend netwerk en archief. We volgen hierin de gespreksmethode ‘emotienetwerken’, ontwikkeld door Imagine IC en de Reinwardt Academie om ‘erfgoedwijsheid’ te stimuleren.
Agenda
Gesprekken rondom de maquette
Maandag 20 november 2023 en donderdag 24 november 2023 organiseren we 2 verdiepende gesprekken rondom de maquette met een hapje en drankje. Aanmelden en meer informatie, zie hier!
Open dag azc
Zaterdag 23 september 2023 is er weer een Open azc dag. Deze dag openen bijna alle azc-locaties, ook een in Amsterdam Zuidoost, tussen 13.00 uur en 16.00 uur hun deuren voor omwonenden en andere bezoekers. Iedereen is van harte welkom om een kijkje te komen nemen. Drink een kopje koffie of thee, ontmoet onze bewoners en medewerkers en krijg een indruk van het dagelijks leven in een azc.
Achtergrond informatie en media:
Dit project is mede-mogelijk gemaakt door: het AFK (Amsterdams Fonds voor de Kunst).
Tussenlanding wordt gefinancierd door: VSBfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, ZOZ, Stichting Doen en Fonds voor Cultuurparticipatie.