Op 8 juli 2022 opent de tentoonstelling Tussen Gaasp & Gracht – verhalen uit twee stadsdelen, een multidisciplinair project van Museum Van Loon en Imagine IC in samenwerking met OSCAM (Open Space Contemporary Art Museum) en New Metropolis Zuidoost. Tussen Gaasp & Gracht vertelt verhalen over de eeuwenoude en hedendaagse relatie tussen de huidige Amsterdamse stadsdelen Zuidoost en Centrum. Bij Imagine IC en Museum Van Loon presenteert Tussen Gaasp & Gracht verhalen uit de twee stadsdelen, waarbij de stad Amsterdam niet wordt bekeken met de blik vanuit het centrum met Zuidoost als periferie, maar als twee stedelijke kernen met een eigen dynamiek en ontwikkelingen die met elkaar samenhangen, elkaar beïnvloeden en samen stad maken. OSCAM nodigt kunstenaars uit om in Museum Van Loon werk te tonen dat raakt aan deze ontwikkelingen, onder de noemer OSCAM x MUSEUM VAN LOON. En tijdens een slotbijeenkomst in New Metropolis Zuidoost delen Amsterdammers verhalen die naar aanleiding van de tentoonstelling zijn ontstaan rondom thema’s die voor hen relevant zijn. De tentoonstelling is t/m 2 oktober te zien.
Een eeuwenoude en hedendaagse verbintenis
Een van de symbolen van de relatie tussen Zuidoost en Centrum is boerderij Langerlust aan de Gaasperplas, tot 2019 in gebruik als horeca- en ontmoetingsplek in Zuidoost. Zo’n anderhalve eeuw was het de boerderij van de familie Van Loon, totdat de eigendom eind jaren ’70 (20ste eeuw) overging naar gemeente Amsterdam. Langerlust is een illustratie van hoe Amsterdam Zuidoost en Amsterdam Centrum een lange verbintenis met elkaar hebben. In de 17e en 18e eeuw bouwden gefortuneerde Amsterdammers buitenplaatsen in het gebied; ook als landbouwgebied – met bijbehorende voedseltoevoer richting de grachtengordel – heeft het gebied een belangrijke rol gespeeld. Boerderij Langerlust is een van de weinige nog overgebleven hofsteden van die tijd. In de 20e eeuw is de bouw van de woonwijk De Bijlmermeer begonnen, uitgegroeid tot wat nu stadsdeel Amsterdam Zuidoost is. Ook op dit moment, dit keer onder meer door een knellende woningmarkt en gentrificatie, is Amsterdam Zuidoost een gewilde plek. Tussen Gaasp & Gracht vertelt over deze lange lijnen van ontwikkeling en ontsluiert een verhaal over (hedendaags) erfgoed in een snel veranderende stad.
Tussen Gaasp en Gracht
Bij Museum Van Loon aan de Keizersgracht concentreert de tentoonstelling zich op de stedelijke transformatie: hoe hebben beide gebieden zich in relatie tot elkaar door de eeuwen heen ontwikkeld? Verschillende verhalen – bv. over buitenplaatsen, de strijd tegen het water en de rol van de pachter – illustreren de stedenbouwkundige ontwikkeling. Onder de noemer OSCAM x MUSEUM VAN LOON nodigt OSCAM vanaf 4 augustus kunstenaars uit om in Museum Van Loon werk te tonen dat raakt aan de onderwerpen in de tentoonstelling.
Bij Imagine IC in de Bijlmer wordt vanuit de eigentijdse vitrine van Zuidoost een blik geworpen op het culinaire erfgoed. Van Reiger tot Pom op het menu. Recepten van toen, met lokale producten aangevuld met geuren van daarbuiten, om maaltijden te maken geïnspireerd op recepten van de hoven in Frankrijk en Engeland. En de keukens in Zuidoost waarbij lokaal geoogst met smaken van dichtbij en ver moeiteloos tot nieuwe gerechten samenkomen. De tentoonstelling neemt daarbij een ‘kijkje in de keuken’ van Mavis Hofwijk van het Surinaams Buffet, een culinaire legende in Zuidoost en wereldberoemd in Amsterdam. Bij Imagine IC krijgt ook het verhaal van boerderij Langerlust aan de Gaasperplas en het groene erfgoed een plek. De boerderij was in 1982 kantoor voor de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade waarvoor het Gaasperpark is aangelegd. Na zijn functie als boerderij en kantoor voor de Floriade was boerderij Langerlust tot eind 2019 in gebruik als plek voor cultuur en horeca. Speciaal voor dit project zijn persoonlijke verhalen opgehaald van mensen die op Langerlust woonden, werkten, of recreëerden. Via een wandeling vanaf Imagine IC kunnen bezoekers boerderij Langerlust – momenteel niet publiek toegankelijk – van buiten bekijken.
Publieksprogramma
Tussen Gaasp & Gracht – verhalen uit twee stadsdelen brengt door middel van een uitgebreid publieksprogramma verbindingen tot stand tussen Amsterdammers en laat inwoners nader kennis maken met elkaars stadsdeel. Een greep uit de activiteiten:
- Workshop door Ama Koranteng Kumi, initiatiefnemer van Bloei & Groei. Ama en haar collega’s zetten stadstuinen op die als healing, food en community garden dienen voor vrouwen die zichzelf, hun omgeving of buurt willen versterken.
- Lezing in CBK Zuidoost en wandeling naar het Nelson Mandela gedenkteken in het Nelson Mandelapark. Dit gedenkteken, ontworpen door de Zuid-Afrikaanse kunstenaar Mohau Modisakeng, werd op 5 september 2021 onthuld.
- Workshop door Michael Ferdinandus, stadsimker die sinds 2017 in Amsterdam Zuidoost gevestigd is. Ferdinandus is gefascineerd door de interactie tussen stad en platteland en de kruisbestuiving tussen mens en natuur.
- Op 29 september worden tijdens een afsluitende bijeenkomst in New Metropolis Zuidoost – de Zuidoost dependance van Pakhuis De Zwijger platform voor creatie en sociale innovatie – samen met de bewoners van de stadsdelen de inzichten die tijdens het project zijn ontstaan, opgehaald en opgetekend.
Partners
Tussen Gaasp & Gracht – verhalen uit twee stadsdelen is een project van Museum Van Loon en Imagine IC i.s.m. OSCAM en New Metropolis. Inspiratiebron voor het project is het boek Ridders in de Bijlmer van Evert van Voskuilen (2014); Yve Baya van YVE Ent. is de maker van films die de locaties met elkaar verbinden. Vinger.nl ontwierp en realiseerde de tentoonstelling en ontwierp het campagnebeeld. Met veel dank aan: alle inhoudelijke projectpartners, Zuidoost City, amsterdam&partners en Chantal Tjin.
Mede mogelijk gemaakt door: Stadsdeel Zuidoost (afdeling Kunst & Cultuur) en Stadsdeel Centrum (afdeling Kunst & Cultuur).
