Verslag uit Caïro

Begin februari 2020 was Margot van Ruitenbeek in Caïro voor een samenwerking tussen Imagine IC en Athar Lina. Ze gaf in Caïro een workshop emotienetwerken, begeleidde brainstormsessies over de invulling van een tijdelijke tentoonstelling en presenteerde een lezing over het werk van Imagine IC.

“Enigszins gespannen kwam ik midden in de nacht aan op de luchthaven van Caïro. Een voor mij nog onbekende stad waar mij een intensieve werkweek te wachten stond. Mijn spanningen verdwenen vrijwel meteen toen een vrolijk lachende chauffeur van Athar Lina mij hevig zwaaiend op stond te wachten. In het pikkedonker reden we door de verlaten straten van Caïro en maakte ik voor het eerst kennis met deze bijzondere stad in Egypte. Ahmed, een werknemer van Athar Lina die de chauffeur vergezelde, benoemde tijdens de rit naar het appartement meteen de hoogtepunten van Caïro die ik de komende week absoluut niet mocht missen. Ik was om en raakte bij elk verhaal dat hij over de bijzondere plekken in de stad wist te vertellen enthousiaster.

Het geluid van de stad is oorverdovend. Een symfonie van auto-claxons klinkt voortdurend door de straten en het geluid van de gebedsoproep zorgt ervoor dat ik de eerste nacht stipt om 05:00 rechtop in mijn bed zit. Na een vrij korte nachtrust trappen we de eerste dag af met een workshop emotienetwerken met de medewerkers van Athar Lina. Voor mij was dit een prettige manier om de groep te leren kennen waar ik deze week mee zou werken. Het zorgde ervoor dat we op een creatieve en open manier konden nadenken over het Mausoleum van Imam Al-Shafi’i. De opeenvolgende dagen brainstormen we over de invulling van de tentoonstelling die hierover wordt ontwikkeld. Het doel? Samen tot een verhaallijn komen waarin de velen verhalen van de dom van Imam Al-Shafi’i en de omgeving worden verteld.

Op het moment van mijn verblijf werd de dom van Imam Al-Shafi’i gerestaureerd en het gebouw hieromheen verbouwd om plaats te maken voor een bezoekerscentrum met expositieruimte. Dit is een van de projecten die Athar Lina faciliteert om belangrijke verhalen te kunnen delen. De organisatie ontstond in 2012 vanuit de urgentie om indrukwekkende, en soms ondergewaardeerde monumenten in de historische wijk al-Khalifa in Caïro te bewaken en te bewaren.

Athar Lina – wat vrij vertaald ‘’het monument is van ons’’ betekent – gelooft dat wanneer cultureel erfgoed van direct belang is voor gemeenschappen, deze gemeenschappen vervolgens actieve participanten zullen worden in de conservering van dit erfgoed. Besluitvorming over behoud van erfgoed is volgens Athar Lina een participatief proces tussen stakeholders. Tegelijkertijd geloven ze dat het conserveren van erfgoed positieve ontwikkelingen in een buurt zal bevorderen.

Voor mij waren de ontmoetingen vooral bijzonder die ik gedurende die week heb gehad. Zowel met de medewerkers van Athar Lina als met onbekende voorbijgangers op straat. Ik voerde uitvoerige gesprekken over de rol van het geloof in het dagelijks bestaan. Met weer een ander wisselde ik ideeën uit over jongeren- en educatieprojecten in Nederland en Egypte. En ik genoot volop van de spelende en lachende kinderen uit de buurt, die na enige aarzeling er toch écht op stonden dat ik één voor één met hen op de foto ging. In een nachtelijk Cairo vertrok ik later die week weer terug naar het vliegveld. Gespannen was ik niet meer, ik voelde me vooral verrijkt door de ontmoetingen, ervaringen en lessen die ik uit deze onvergetelijke week mee terug mocht nemen.”

Verslag: Margot van Ruitenbeek