Het is weer tijd voor een SHEBANG update want we naderen de slotbijeenkomst van het eerste deel van The art and practice of experiencing/Becoming our space, het vierde Issue van SHEBANG onder leiding van gastcurator Glenn Helberg. Helberg nodigt diverse kunstenaars, denkers en woordvoerders van diasporische gemeenschappen uit om bij en tot elkaar te komen.
2 maart: bijeenkomst 5
Op 2 maart zal de vijfde en binnen dit blok laatste bijeenkomst plaatsvinden. Performers Eva Croes, Lenny Hendrixx, Edwina Hodge, Tatiana Nicolaas, Karpachii en Imelda Lynch vertellen en tonen ieder vanuit hun eigen kracht over verdeel en heers als systemisch kolonisatie mechanisme in, op en tussen de eilanden en Nederland. We ervaren de wind, het water, de oceaan als verbindende elementen. We stellen onszelf en elkaar de vraag: hoe komt het dat als ik mij tot jou wend, jij je van mij afkeert?
We hebben weliswaar vrijheid, maar ervaren geen ruimte
Het Westerse, koloniale denken en handelen is gericht op ontmenselijking, en verdeel-en-heersmechanismen. Een strategie die door kolonisten werd toegepast om controle te behouden over bevolkingen—door deze opzettelijk te verdelen en tegen elkaar op te zetten. Deze tactiek is structureel toegepast tijdens periodes van kolonisatie en slavernij, en het is onthutsend hoe effectief het was in het onderdrukken van gemeenschappen en het handhaven van de macht door een kleinere groep mensen. Hoewel de slavernij is afgeschaft, is ons denken, ons lichaam, en daarmee ons dagelijks doen nog doortrokken van koloniale waarheden en mechanismen. Deze onderdrukkende denk-constructies ontnemen gemeenschappen van kleur de levensruimte om zichzelf te zijn. Met het doorbreken van deze waarheden in lichaam en geest kunnen wij de ruimte ervaren om verdeel en heers-mechanismen te overkomen. We hebben weliswaar vrijheid, maar ervaren geen ruimte.
The art and practice of experiencing/Becoming our space
The art and practice of experiencing/Becoming our space is een creatief proces van maaksessies en tentoonstellingen. Makers en kunstenaars onderzoeken hoe verdeeldheid tussen diasporische gemeenschappen en onderdrukking van identiteit(en) doorbroken kunnen worden. Met als uitgangspunt de gedachte dat we zowel individueel als gemeenschappelijk met elkaar verbonden zijn door spiritualiteit, herkenbaar zijn voor elkaar door gedeelde (taal)codes, zichtbaar zijn voor elkaar in voorkomen, en tegelijkertijd gekenmerkt worden door een geschiedenis van onzichtbaarheid.
Denkers, makers en kunstenaars uit de verschillende diasporische gemeenschappen worden uitgenodigd om gezamenlijk de verbinding tussen lichaam en geest te maken—door ruimte te creëren en te claimen. Beeldend kunstenaars Alydia Wever, Raul Balai en Fré Calmes vormen de artistieke rode draad van deze bijeenkomsten—die hierna als inspiratie dienen om tot een gezamenlijk kunstwerk in een volgend project te komen. Een vervolgproces waarbij het maakproces individuele aspecten overstijgt, en een collectief helingsritueel wordt, dat leidt tot een kunstwerk waarbij de viering van eenheid en de gebundelde kracht van diasporische groepen centraal staan.
Bijeenkomsten (deel 1)
Tijdens de eerste bijeenkomst van The art & practice of experiencing /Becoming our space hebben we het verhaal van de achtergebleven Afrikanen en de tot slaaf gemaakte Afrikanen tegenover elkaar gezet. Met het naar boven halen van het door de kolonisator ingezette mechanisme van verdeel en heers, werd duidelijk dat dit een systeem is en dat de nazaten elkaar niet verkocht hebben.
Bij de daaropvolgende bijeenkomst stonden de verhalen van de Marrons en Surinaams-Inheemsen centraal. We hoorden over de ontmoetingen, het elkaar helpen en veerkracht. Tegelijkertijd voerde iedere groep een eigen verwoede strijd van verzet tegen de kolonisator. De vredesverdragen die de kolonisator door het aanhoudend verzet was aangegaan met de verschillende groepen, bleven als systemen van onderdrukking, de verdeeldheid tussen de verschillende Marrons en Surinaams-Inheemse groepen in stand houden.
Tijdens bijeenkomst van 9 december hoorden en voelden we hoe verschillende Surinaamse gemeenschappen die onder andere door ontvoering en misleiding aangezet tot contractarbeid, weinig van elkaar en nog zovele generaties later van zichzelf weten. Met het besef van ontworteling en de gesprekken over de vooroordelen over elkaar, is waar de stappen tot heling besloten liggen.
Op 26 januari heeft de vierde bijeenkomst plaatsgevonden. Deze avond maakten we de beweging van Suriname naar Curaçao. We hoorden dat taal als instrument is ingezet om verdeeldheid systemisch voort te zetten, en hoe dit doorwerkt in het hebben van toegang tot sociale posities. Bekijk hier de foto’s van deze bijzondere bijeenkomst:
Foto’s door: Gwen van der Zwan
SHEBANG PRESENTEERT: The art and practice of experiencing/Becoming our space door Glenn Helberg
Datum: 2 maart 2024
Tijd: Deur open 19.30 uur, start 20.00 uur.
Locatie: Hettenheuvelweg 8, Amsterdam Zuidoost. De bijeenkomst is bij te wonen bij SHEBANG Amsterdam—in stedenbouwkundig ontwikkelgebied Amstel III in een leegstaand bedrijfspand vlakbij metrostation Bullewijk.
Aanmelden via: info@shebangamsterdam.nl
Gastcurator:Glenn Helberg
Makers: Alydia Wever, Fré Calmes, Raul Balai
In samenwerking met: Kimberley Smit